Κατάγματα

Τι είναι τα κατάγματα;

Ως κάταγμα ορίζεται η τέλεια ή ατελής διακοπή της συνέχειας του οστού μετά από άσκηση φορτίου μεγαλύτερου από της αντοχής του. Τα κατάγματα γενικά περιγράφουν το ‘’σπάσιμο’ του οστού, ενός η σοβαρότητα ενός κατάγματος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ένταση της βίας που ασκήθηκε στο μέλος και την ποιότητα του οστού.

Από τι προκαλούνται;

Τα κατάγματα προκαλούνται για διάφορους λόγους. Τα κατάγματα μπορεί να είναι αποτέλεσμα:

• άσκησης υψηλής βίας, όπως για παράδειγμα κακώσεις, πτώσεις ή ακόμα και τροχαία ατυχήματα
• είτε από άσκηση χαμηλής βίας σε άτομα με παθολογία των οστών όπως οστεοπόρωση ή και καρκίνο
• χρόνιας κόπωσης του οστού.

Τα κατάγματα συνήθως συνοδεύονται από πόνο και οίδημα στην περιοχή ενώ συχνά παρουσιάζεται δυσκολία ή αδυναμία στον ασθενή να κινήσει το μέλος.

Πως γίνεται η διάγνωση των καταγμάτων;

Αρχικά με την επίσκεψη του ασθενή στον Ορθοπαιδικό πραγματοποιείται κλινική εξέταση αυτού. Στη συνέχεια και αφού επιβεβαιωθεί η αρχική υποψία για την παρουσία κατάγματος, ακολουθεί ο απεικονιστικός έλεγχος με ακτινογραφίες. Οι ακτινογραφίες θα δώσουν στον γιατρό μία πρώτη εκτίμηση της βλάβης στο οστό.

Οι ακτινογραφίες πρέπει να εστιάζουν στο σημείο της κάκωσης και πρέπει να είναι σε τουλάχιστον δύο επίπεδα. Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτούνται ειδικές προβολές για την ανάδειξη του κατάγματος, ενώ είναι σημαντικό οι ακτινογραφίες να περιλαμβάνουν τις αρθρώσεις κεντρικά και περιφερικά της κάκωσης.

Σε περιπτώσεις βαριάς ή σύνθετης κάκωσης και σε περιπτώσεις που οι ακτινογραφίες δεν προσφέρουν σαφή εικόνα απαιτείται η διενέργεια αξονικής τομογραφίας ή μαγνητικής τομογραφίας. Είναι πιθανό σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προσφέρει περισσότερες πληροφορίες και η χρήση υπερήχου.

Ταξινόμηση καταγμάτων

Η ταξινόμηση των καταγμάτων μπορεί να εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως:

• η ένταση της βίας,
• η αιτία πρόκλησης,
• η μετατόπιση,
• η εντόπιση και
• η φορά του κατάγματος.

Τα κατάγματα μπορεί να είναι ατελή, συνηθέστερα στα παιδιά, ή τέλεια ενώ μπορεί να παρουσιάζουν συντριβή. Ανάλογα με την γραμμή του κατάγματος, μπορεί να είναι εγκάρσιο, ανοικτό, λοξό ή σπειροειδές. Επίσης ανάλογα με την σχέση των καταγματικών τμημάτων, τα κατάγματα μπορεί να χαρακτηριστούν ως:

αποσπαστικά, ενσφηνωμένα, εμπιεσμένα, συμπιεσμένα, μετατοπισμένα, με γωνίωση ή σε στροφή.

Ακόμα τα κατάγματα μπορούν να περιγραφούν με βάση το σημείο του οστού για παράδειγμα ενδαρθρικά, εξωαρθρικά, διάφυση ή μετάφυση.  Σημαντικό στοιχείο στην περιγραφή ενός κατάγματος είναι η ανατομική θέση (διατροχαντήριο, υποτροχαντήριο, κνημιαίου πλατώ, πηχεοκαρπικής κ.α.).

Πως αντιμετωπίζονται τα κατάγματα;

Βασικοί στόχοι στην αντιμετώπιση των καταγμάτων είναι η ανάταξη τους. Με αυτό τον τρόπο στοχεύουμε στη διόρθωση του άξονα και της ανατομική συνέχειας του οστού. Επιπλέον η ακινητοποίηση του κατάγματος σε θέση ανάταξης συμβάλλει ώστε να υποστηριχθεί η διαδικασία πώρωσης και να μειωθεί  ο πόνος.

Η απόφαση για συντηρητική ή χειρουργική αντιμετώπιση του κατάγματος θα παρθεί σε σχέση με όλους τους παραπάνω παράγοντες ταξινόμησης, την ηλικία, την γενική κατάσταση του ασθενούς και την δυνατότητα επιλογής.

Συντηρητική αντιμετώπιση καταγμάτων

Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει κλειστή ανάταξη και σταθεροποίηση του μέλους. Η σταθεροποίηση μπορεί να γίνει με:

• γυψονάρθηκα ή άλλο συνθετικό υλικό,
• λειτουργικό κηδεμόνα,
• νάρθηκα zimmer,
• βελόνες kirshner ή ακόμη και ελαστική περίδεση ανάλογα με την βλάβη.

Χειρουργική αντιμετώπιση καταγμάτων

Η χειρουργική θεραπεία καταγμάτων επιλέγεται όταν η βαρύτητα και ο τύπος της βλάβης δεν επιτρέπουν συντηρητική αντιμετώπιση ή όταν η αυτή έχει αποτύχει.

Η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει:

• σταθεροποίηση με βελόνες kirschner,
• εξωτερική οστεοσύνθεση,
• εσωτερική οστεοσύνθεση με πλάκα και βίδες,
• κοχλίες συμπίεσης,
• ήλωση,
• οστεοσυρραφή
• οστεοσύνθεση ενδοαρθρικών καταγμάτων με αρθροσκοπική υποβοήθηση.

Φυσικά, η επιλογή της καταλληλότερης χειρουργικής θεραπείας γίνεται με βάση την ιδιάζουσα περίπτωση του κάθε ασθενούς και προσαρμόζεται στις ανάγκες του.

Ο Δρ. Νικόλαος Μπαρμπουνάκης είναι εξειδικευμένος Ορθοπαιδικός Χειρουργός με πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση ασθενών με κατάγματα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αντιμετώπισή τους, αλλά και για να κλείσετε το δικό σας ραντεβού μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του!