Τι είναι η αρθρίτιδα γόνατος;
Η αρθρίτιδα γόνατος ή και οστεοαρθρίτιδα, πρόκειται για μία εκφυλιστική πάθηση που αφορά στην φλεγμονή και προοδευτική φθορά της άρθρωσης.
Η άρθρωση αποτελείται από το περιφερικό τμήμα του μηριαίου, την επιγονατίδα το κεντρικό τμήμα της κνήμης, τους μηνίσκους( έσω και έξω) και τον αρθρικό θύλακο που περιβάλλει την άρθρωση και παράγει το αρθρικό υγρό που λιπαίνει τις επιφάνειες και θρέφει τους χόνδρους. Οι αρθρικές επιφάνειες των οστών καλύπτονται από χόνδρο που απορροφά τους κραδασμούς και τα φορτία μαζί με τους μηνίσκους και προστατεύει τα οστά από την άμεση επαφή.
Ο χόνδρος με την πάροδο του χρόνου φθείρεται όπως και οι υπόλοιπες δομές της άρθρωσης προκαλώντας φλεγμονές που με την σειρά τους προκαλούν φθορά στο γόνατο. Αυτή η προοδευτική αποδόμηση του χόνδρου ονομάζεται εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα και είναι η πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας.
Ποιες άλλες μορφές αρθρίτιδας υπάρχουν;
Υπάρχουν και άλλες μορφές αρθρίτιδας με τις πιο συνηθισμένες να είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η μετατραυματική αρθρίτιδα.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μία φλεγμονώδης νόσος που μπορεί να προσβάλλει πολλές αρθρώσεις ταυτόχρονα προκαλώντας:
- φλεγμονή του θυλάκου(υμενίτιδα),
- διόγκωση της άρθρωσης,
- πόνο και δυσκαμψία.
Η μετατραυματική αρθρίτιδα αναπτύσσεται μετά από τραυματισμό στο γόνατο που μπορεί να αφορά ρήξη των μηνίσκων, συνδεσμικές κακώσεις ή κάποιο ενδαρθρικό κάταγμα με άμεση βλάβη της χόνδρινης επιφάνειας.
Αρθρίτιδα γόνατος: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η αρθρίτιδα γόνατος έχει ως κύριο σύμπτωμα τον πόνο ο οποίος στα αρχικά στάδια υφίεται με την χορήγηση παυσίπονων. Ωστόσο προοδευτικά η συχνότητα εμφάνισης και η ένταση του πόνου είναι πιθανό να αυξάνεται. Έτσι, απαιτείται ολοένα και μεγαλύτερο διάστημα χορήγησης αγωγής και ανάπαυσης για την ύφεση του ενώ σταδιακά κάνει την εμφάνισή του και κατά την διάρκεια της νύχτας.
Η άρθρωση διογκώνεται με τον χρόνο λόγω των φλεγμονωδών επεισοδίων και της πάχυνσης του θυλάκου που παύει να λειτουργεί ικανοποιητικά προκαλώντας την αντίδραση του οργανισμού που παράγει οστεόφυτα στην προσπάθειά του να αποκαταστήσει τις βλάβες. Η παραμόρφωση του άξονα των οστών είναι ακόμη ένα ενδεικτικό στοιχείο της αρθρίτιδας γόνατος.
Η δυσκαμψία της άρθρωσης αποτελεί ένα ακόμα συχνό σύμπτωμα και είναι εντονότερη μετά από ακινησία και κατά τις πρωινές ώρες. Είναι πιθανό με την πάροδο του χρόνου και την ανάπτυξη οστεοφύτων, η δυσκαμψία να γίνει μόνιμη.
Ο ασθενής με αρθρίτιδα γόνατος παρουσιάζει δυσκολία στην προσπάθεια έγερσης και βάδισης μειώνοντας προοδευτικά την διανυόμενη απόσταση και τον χρόνο ορθοστάτισης.
Τα παραπάνω συμπτώματα επηρεάζουν:
- την λειτουργικότητα της άρθρωσης,
- την καθημερινότητα του ατόμου ενώ ταυτόχρονα
- η αδυναμία ελεύθερης βάδισης και άσκησης έχει επίδραση και στην γενική κατάσταση της υγείας του.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας γόνατος περιλαμβάνει την επίσκεψη σε ορθοπαιδικό όπου λαμβάνεται το ιστορικό και με την κλινική εξέταση διαπιστώνονται τα σημεία της βλάβης και ο βαθμός λειτουργικότητας της άρθρωσης. Η εξέταση θα συμπληρωθεί με τον κατάλληλο απεικονιστικό έλεγχο που συνήθως περιλαμβάνει ακτινογραφίες γονάτων σε όρθια θέση και εργαστηριακές εξετάσεις και εφόσον κριθεί απαραίτητο μαγνητική ή αξονική τομογραφία.
Ορισμένοι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψιν και αξιολογούνται κατά τη διάγνωση αλλά και αντιμετώπιση της αρθρίτιδας γόνατος είναι:
- το φύλο,
- η κληρονομικότητα,
- το αυξημένο βάρος,
- το επάγγελμα,
- οι αθλητικές δραστηριότητες,
- παλαιότερες κακώσεις και
- η συνύπαρξη άλλων παθήσεων.
Ποια είναι η προτεινόμενη μέθοδος αντιμετώπισης για την αρθρίτιδα γόνατος;
Η θεραπεία για την αρθρίτιδα γόνατος που ακολουθείται είναι διαφορετική σε κάθε περίπτωση ωστόσο αυτή που επιλέγεται στις περισσότερες είναι η συντηρητική.
Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει στα αρχικά στάδια:
- χορήγηση παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών,
- παγοθεραπεία,
- ανάπαυση και οδηγίες αποφυγής καταπόνησης της άρθρωσης.
Συχνά προτείνεται, όπου είναι εφικτό, μερική ή και σημαντική τροποποίηση της καθημερινότητας όπως αποφυγή ανάβασης και κατάβασης σκάλας και κεκλιμένων επιφανειών, απώλεια βάρους εφόσον απαιτείται. Ακόμα προτείνεται η αλλαγή δραστηριοτήτων που καταπονούν την άρθρωση όπως αθλήματα που περιλαμβάνουν:
- άλματα,
- τρέξιμο και
- απότομες αλλαγές πορείας με δραστηριότητες που δεν καταπονούν τόσο έντονα το γόνατο όπως η κολύμβηση, ασκήσεις ενδυνάμωσης και ισορροπίας και γρήγορη βάδιση.
Η φυσικοθεραπεία είναι πολύ σημαντική καθώς συμβάλλει στην μείωση της δυσκαμψίας, στην ενδυνάμωση και στην επαναφορά της κινηματικής της άρθρωσης και του μυοσκελετικού συστήματος καθώς συχνά συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις.
Αντιμετώπιση με βιολογικές θεραπείες
Η εφαρμογή τοπικών θεραπειών είναι σημαντικό κομμάτι της συντηρητικής αντιμετώπισης τόσο στα αρχικά όσο και στα πιο προχωρημένα στάδια καθώς προλαμβάνει την εξέλιξη αλλά παρέχει και ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Με την πρόοδο της τεχνολογίας και την ανάδειξη και αναγνώριση των μηχανισμών επούλωσης του οργανισμού έχουν εξελιχθεί βιολογικές θεραπείες όπως το PRP,το PRF και τα βλαστοκύτταρα με σκοπό την επούλωση και την αναγέννηση των φθαρμένων ιστών.
Η έγχυση υαλουρονικού σε συνδυασμό με άλλες ουσίες όπως χονδροιτίνη, msm, κολλαγόνου και άλλων θρεπτικών και αντιφλεγμονωδών συστατικών στην άρθρωση του γόνατος μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ύφεση των συμπτωμάτων και στην βελτίωση της λειτουργικότητας της άρθρωσης.
Η έγχυση κορτιζόνης σε περιστατικά με αρθρίτιδα γόνατος προσφέρει ανακούφιση σε πολλές περιπτώσεις. Ωστόσο η διάρκεια δράσης της δεν είναι μεγάλη ενώ αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα περαιτέρω φθοράς του χόνδρου με τις επαναλαμβανόμενες εγχύσεις.
Εναλλακτικές μέθοδοι αντιμετώπισης
Η διαδερμική ηλεκτρόλυση με ελεγχόμενο χαμηλής έντασης ρεύμα βοηθά στην επανεκκίνηση της επουλωτικής διαδικασίας και συνδυάζεται σε αρκετές περιπτώσεις με άλλες θεραπείες.
Η χρήση κηδεμόνα αποφόρτισης, επιγονατίδας και περιπατητήρα τύπου «Π» ή βακτηριών μασχάλης συνιστάται σε κάποιες περιπτώσεις.
Η αντιμετώπιση της αρθρίτιδας γόνατος με την μέθοδο της θερμοκαυτηρίασης αποτελεί μία εναλλακτική, ελάχιστα επεμβατική μέθοδο. Η διαδικασία διενεργείται με τοπική αναισθησία και καταστολή για ασθενείς που δεν μπορούν, δεν επιθυμούν να χειρουργηθούν ή που ενδεχομένως επιθυμούν να καθυστερήσουν το χειρουργείο ή έχουν κάποιο μετεγχειρητικό πόνο.
Χειρουργική αντιμετώπιση της αρθρίτιδας γόνατος
Η χειρουργική αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος περιλαμβάνει την αρθρσκόπηση, την αρθροπλαστική και τις οστεοτομίες.
- Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι ελάχιστα επεμβατική και σκοπεύει στην διόρθωση και επούλωση των βλαβών όπου είναι εφικτό. Ταυτόχρονα, πραγματοποιείται απομάκρυνση των φλεγμονωδών και παχυσμένων στοιχείων ώστε να συντηρηθεί η άρθρωση.
- Η αρθροπλαστική γόνατος μπορεί να είναι ολική ή μονοδιαμερισματική. Σε περίπτωση αυξημένης φθοράς ενός μόνο διαμερίσματος και εφόσον ο ασθενής πληροί τις προϋποθέσεις μπορεί να αντικατασταθεί με εμφύτευμα μόνο αυτή η επιφάνεια της άρθρωσης.
Στις περισσότερες περιπτώσεις η φθορά είναι γενικευμένη και η αντικατάσταση αφορά την έσω και την έξω αρθρική επιφάνεια. Η τεχνική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια είναι με την βοήθεια καθοδήγησης (ρομποτική) για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα.
Παλαιότερα όταν σε ορισμένες περιπτώσεις η διαταραχή του άξονα της άρθρωσης του γόνατος επέφερε αυξημένα φορτία σε μία επιφάνεια γινόταν διορθωτική οστεοτομία. Η διόρθωση του άξονα με οστεοτομίες μπορεί και σήμερα να είναι η ενδεδειγμένη λύση έχοντας ως σκοπό την ισορροπημένη κατανομή των φορτίων στην άρθρωση και διατήρηση αυτής.
Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα αρθρίτιδας γόνατος, θα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα σε έναν εξειδικευμένο ορθοπαιδικό για την εύρεση του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου. Ο Δρ. Νικόλαος Μπαρμπουνάκης είναι εξειδικευμένος Ορθοπαιδικός Χειρουργός με πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων όπως η αρθρίτιδα γόνατος. Ο ιατρός εφαρμόζει τις πλέον σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους, προσφέροντας εξατομικευμένες λύσεις στους ασθενείς!
